Kornea Nedir?
Kornea gözün ön kısımdaki saydam tabakasıdır. Gözün en önemli kırıcı merceğidir. İyi görmek için korneanın saydam ve şeklinin düzgün olması gerekir.
Kornea Nakli Nedir?
Kornea saydamlığının kaybolduğu ya da şeklinin bozulduğu hastalıklarda diğer tedavilerle görme artışı sağlanamıyorsa son çare kornea naklidir. Kornea naklinde yaşamını yitirmiş kişiden alınan sağlıklı kornea dokusu (donör), nakil yapılacak kişinin hastalıklı kornea dokusu ile değiştirilir. Halk arasında göz nakli olarak bilinir ama bu ameliyatta göz değil sadece korneanın bir kısmı değiştirilir.
Kornea Nakli Neden Yapılır?
Enfeksiyon, kalıtsal nedenler, göz ameliyatı gibi nedenlerle kornea saydamlığınının kaybolduğu ya da keratokonus, excimer lazer sonrası sivrileşme gibi nedenlerle kornea şeklinin bozulduğu durumlarda kornea nakli gerekebilir.
Donör Kornea Nasıl Temin Edilir?
Ülkemizin oldukça gelişmiş kornea bankası sistemi mevcuttur. Kornea bankaları uluslararası standartlara uygun olarak temin ettikleri korneaları Sağlık Bakanlığı gözetiminde nakil merkezlerine dağıtmaktadır.
Kornea Nakil Sırasına Nasıl Girilir?
Öncelikle Sağlık Bakanlığı tarafından nakil merkezi olarak sertifikalandırılmış bir göz hastalıkları kliniğinde, bakanlık tarafından nakil yapabilme yetkisi verilmiş bir göz hekimine muayene olmanız gerekir. Bu hekim tarafından nakil olması uygun görülen hastalar Sağlık Bakanlığı’nın sistemine kaydedilir ve sırası gelen hasta nakil için çağırılır.
Kaç Çeşit Kornea Nakli Vardır?
Geçmişte kornea nakilleri sadece tam kat olarak yapılırdı. Ancak günümüzde korneanın sadece hastalıklı bölümünün değiştirildiği yarım kat nakiller de uygulanmaktadır.
1. Tam Kat Nakil: Eğer korneanın tüm katmanları hasar görmüş ise tam kat nakil yapılır.
2. Ön Yarım Kat Nakil (DALK): Keratokonus gibi korneanın sadece yüzeyel tabaka hasarlarında yapılır.
3. Arka Yarım Kat Nakil (Dikişsiz Nakil, DMEK): Katarakt ameliyatı sonrası kornea yetmezliklerinde olduğu gibi korneanın sadece derin tabaka hasarlarında yapılır.
Yarım kat nakillerin hem ameliyat sonrası tedavi ve takip süreci daha kolay olmakta hem de başarısı daha yüksektir.
Kornea Nakli Nasıl Yapılır?
Kornea nakli genel anestezi ya da lokal anestezi altında yapılabilir. Ameliyat sırasında tüm kornea değiştirilmez. 12 mm çapa sahip korneanın merkezdeki 7.5 mm’lik kısmı değiştirilir. Tam kat ve ön yarım kat (DALK) ameliyatında göze 16 dikiş konur. Arka yarım kat nakilde (DMEK) ise dikiş konulmaz, gözde bir gün kalacak hava verilir.
Kornea Nakli Sonrası Takip Nasıl Olur?
Nakil sonrası hastaların 1. gün, 1. hafta ve 1. ay kontrolleri yapılır. Ardından ilk 6 ay ayda bir, ikinci 6 ay iki ayda bir kontrolleri yapılır. Tam kat nakil yapılan hastalar yaklaşık 8-12 ay, yarım kat nakil yapılan hastalar 6-8 ay ilaç kullanırlar.
Kornea Naklinin Başarısı Nedir?
Kornea damarsız bir doku olduğundan nakil başarısı diğer doku ve organ nakillerinden daha yüksektir. Tam kat nakillerden sonra doku reddi ihtimali hastadan hastaya göre değişse de ortalama % 10’dur. Ama bunların tama yakını yoğun ilaç tedavisi ile düzelmektedir. Yarım kat nakillerde ise doku reddi ihtimali % 3’ün altındadır.
Dikişler Ne Zaman Alınır?
Tam kat ve ön yarım kat (DALK) nakillerde göze dikiş atılır. Takip süresince bu dikişleri zaman zaman değiştirmek gerekebilir. Eğer hastada ciddi seviyede astigmat oluşmadıysa dikişler ömür boyu bile kalabilir. Ancak astigmat oluşursa bunu azaltmak için tam kat nakillerde 9. aydan sonra, yarım kat nakilde 6. aydan sonra dikişler alınmaya başlanabilir.
Nakil Sonrası Görme Seviyesi Nedir?
Eğer hastanın gözünde kornea problemi dışında problem yoksa görme oldukça iyi seviyededir. Tam kat ve ön yarım kat nakil sonrası görmede düzelme yaklaşık 1 yıl devam eder. Görmeyi olumsuz etkileyen en önemli durum astigmattır. Dikişler alındıktan sonra ciddi astigmat kalırsa farklı lazer yöntemleri ile azaltılabilir. Arka yarım kat nakil sonrası ise astigmat oluşmaz ve hastalar kısa zamanda çok iyi görmeye başlarlar.
Kornea Nakli Sonrası Oluşabilecek Problemler Nelerdir?
Nakil sonrasında dikiş problemleri, enfeksiyon, katarakt, göz tansiyonu, doku reddi ve yetmezliği gibi problemler gelişebilir. Ancak bunlar düzenli takip ve uygun tedavi ile düzeltilebilir problemlerdir.
Korneanın Ömrü Var mıdır?
Travma, enfeksiyon gibi farklı bir durum söz konusu olmazsa tam kat ve arka yarım kat (DMEK) sonrası nakil yapılan kornea ortalama 15-20 yıl fonksiyonunu devam ettirmektedir. Ön yarım kat nakil (DALK) ise ömürlüktür.
